آران وبیدگل دروازه کویر مرکزی ایران  

روزگاری که تپه های باستانی سیلک اولین خاستگاه مدنیت و شهرنشینی در جهان ویران گشت آبادیهای کوچک و بزرگی بصورت قلعه و حصـار پدید آمد که چهل حصاران شهرت یافت که آران و بیدگـل یکی از آن چهل گشت و اولین شهرنشینان جهان را در آغوش خویش سکونت داد .

 آران و بیدگــل امروزکه در شمـالی ترین نقطه استان تمدن ساز اصفهان و در فاصله 5 کیلومتری شهر تاریخی کاشان واقع است و به خاطر واقع شدن در مسیر جاده ابریشم همواره محل عبور و مرور کاروانهای بزرگی بوده است که از اروپـا عازم مشرق زمین بوده اند.شهرستان آران و بیدگل با مساحت3 / 6051 کیلومتر مربع جمعیتی بیش از 89 هزار نفر دارای دو بخش مرکزی و کویرات و چهار نقطه شهری آران و بیدگل - نوش آباد - ابوزیدآباد و سپیــد شهر و 2 دهــستان به نامهای کـویرات و سپید دشت میباشد . این شهرستان از شمال به دریاچه نمک واستانهای سمنان و قم - از غرب به کاشان از جنوب به نطنز و از شرق به اردستـان محدود و از طریق دو جــاده اصلی به کاشان و شبکه راههای اصلی کشور مرتبط میشـود.

 آب و هوای این منطـقه گــرم و خشک با تابستانهای گـرم و زمستانهای سرد و خشـک بوده و حداکثر دمـای هوا در تابستان به 49 درجـه سانتیگـراد و در زمستان حداقل برودت به 7 درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد.

به علت وجود آثار و ابنیه تاریخی فراوان از جمله : کاروانسرای تاریخی مرنجاب - قلعه سی زان و گرشاهی در کنار طبیعت بکر و ناشناخته کویر مرکزی ایران ودریاچه شگفت انگــیز و سفیدپوش نمک در آران و بیدگل این خطه را میزبان هزاران گردشگر داخلی وبین المللی ساخته است .همچنین حضور مردمان مهربان و سختکوش . مهمان نواز این دیار تربیت شخصیت های بزرگ علمی و فرهنگی و ادبی چون ملاغلامرضا آرانی - نظـام وفا و ملامحمد زمان نوش آبادی برگ زرینی از کتاب فرهنگ ایران زمین بوچود آورده است .

ذوق هنری توام با همت و قناعت این مردمان را می توان در خلق گـل و بوته های فرشهای نفیسی دید که این خطه را با نام فرش عجین ساخته است. اگـر چه امروزه با بهره وری از معادن نفت - گاز - نمک و مواد شیمیایی مختلف به نمودن ذخیره سرمایه های عظـیم زیرزمینی افقی درخشان جهت حضور در عرصه صنعتی کشور را به انتـــــــــظار نشسته ایم . اماتلاش برای احیا و بازسازی ابنیه تاریخی این خطه که بررونق صنعت توریسم نیز خواهد افـزود. 

جاذبه های گردشگری شهرستان

بقعه امامزاده محمد هلال ابن علی (ع):  یکی از مراکز مذهبی شهر آران وبیدگل است که همه روزه (بخصوص - روزهای پنجشنبه و جمعه) صدهانفر از دوستداران اهل بیت جهت زیارت بدانجا میروند و همه ساله در دهه او لمحرم مرکز عزاداری و سوگواری حضرت امام حسین ( ع) توسط هیئات مذهبی شهر میباشد همچنین هر سال در روز 21 ماه مبارک رمضان دهها هزار نفر از اهالی شهر های آران وبیدگل ـ کاشان ـ قم ونطنز و سایر شهرهای ناحیه مرکزی شهر در این مکان اجتماع نموده و به سوگواری می پردازند.

کتابخانه این بقعه مطهر بالغ بر چند هزار جلد کتاب نفیس و همچنین صدها نسخه خطی بی نظیر که همواره مورد مراجعه نسل جوان و بخصوص دانشجویان است .
دراعیاد مذهبی و ایام مخصوص اسلامی این بقعه یکی از مراکز بزرگ اجتماع اهالی ومردم شهرستان کاشان می باشد. ساختمان این امامزاده درعصر سلجوقی ساخته و دردوره صفویه و قاجاریه مرمت وبازسازی شده است .

بقعه امامزاده قاسم(ع): این امامزاده از فرزندان حضرت امام علی النقی (ع) از مستحدثات دوره صفویه است که به اثر نذربیگم خاتون عمه شاه عباس اول صفوی  با سرمایه مشارالیها بنا گریده است . گنبد کاشیکاری وباروی گلی این بقعه دارای زیبایی بسیار فراوانی است و از جاذبه های زیارتی و سیاحتی شهر آران و بیدگل می باشد.

بقعه امامزاده هادی ابن علی ابن الحسین (ع) : ساختمان بقعه و بارگاه امامزاده هادی در حد فاصل دو خیابان شهداء خیابان امام خمینی (ره) که موازی یکدیگر می باشند قرار داشته و موقعیت سیاحتی و زیارتی خوبی دارد.دوره تاریخی بنا به صفویه و قاجاریه برمیگردد.

بقعه امامزاده فیض آباد: این بقعه در منطقه ای بنام فیض آباد (واقع در بخش مرکزی ) دردل کویر قرار دارد ساختمان این بقعه مربوط به دوره قاجاریه می باشد با توجه به جاذبه های فراوان سیاحتی و زیارتی این مکان چنانچه جاده ارتباطی بین امامزاده و شهر آران وبیدگل ساماندهی شود استقبال عمومی دراستفاده از فضای موجود این مکان به مراتب بیشتر خواهد شد. امامزادگان زیارت فیض آباد مشهور هستند بنامهای :

1ـ شاهزاده سلیمان (ع)

2ـ شاهزاده حسین (ع)

3ـ شاهزاده گوهر خانم (س)

بقعه امامزاده محمد نوش آباد: این بقعه در داخل شهر نوش آباد و در سه کیلومتری غرب آران وبیدگل قرار دارد. بنای این ساختمان به دوره صفویه و قاجاریه برمیگردد. این بقعه نمونه یکی از ساختمانهای مذهبی با معماری کویری ا ست و با گنبد کاشیکاری هرمی شکل و تزئینات نقاشی ودرچوبی آن کار یکی از استادان هنرمند گره چینی عصر قاجار بنام استاد صفر علی بیدگلی یکی از جاذبه های ارزشمند زیارتی و سیاحتی این منطقه است .

بقعه بی بی شاه زینب: این بقعه در بخش مرکزی در روستای یزدل و یکی از زیارتگاههایی است که بطور سنتی و از نظر مردم- -شناختی حائز اهمیت است . این ساختمان در دوره صفویه بنا شده است .

مجموعه قاضی آران : این مجموعه مشتمل است بر مسجدجامع ـ بقعه مبارکه پنج امامزاده از فرزندان حضرت امام محم باقر (ع) ـ حسینیه ـ آب انبار ـ بازارچه غربی و شرقی ـ که از نظر زیارتی ؛ سیاحتی تاریخی جاذبه های فراوانی دارد. این مجموعه در یکی از خیابانهای پر تردد شهر و درمحدوده ای بالغ بر 15000 متر مربع واقع شده است همچنین این ساختمانها درقرنهای اولیه اسلامی و دوره صفویه قاجاریه بنا نهاده شده است.

 کاروانسرای تاریخی مرنجاب: قلعه تاریخی مرنجاب یکی از اطراقگاههای مهم جاده اصلی ارتباطی وکاروان رواست که کاروانهای تجاری و بازرگانی بین شهرهای مرکزی ایران و شهرهای شمالی کشور از آن عبور میکردند . این کاروانسرا از اوایل قرن یازدهم بدستور شاه عباس اول صفوی ساخته شده است .فاصله این قلعه از مرکز شهر حدود50 کیلومتر و وسعت آن نیز 1000 متر مربع می باشد از دیگر مولفه های آن وجود آب قنات  آبگیر بیرون کاروانسرا و ایجاد یک پارک طبیعی در کنار دریاچه شگفت انگیز نمک می باشد.

مسجدنقشینه: این مسجد در داخل شهر و با وسعت 1000 متر مربع د رمحل درب مختص آباد قرار دارد این مسجد که به مسجد حاج قاسم نیز معروف می باشد از بناهای دوره سلجوقی است که د ردوره صفویه گسترش یافته و بخشی از تزئینات ان مربوط به اوایل دوره قاجار است . در ایوان این مسجد کتیبه خط ثلث با رقم محمد بیدگلی مورخ سال 1215ه ق وجود دارد. سی پاره کلام اله مجید خطی که هر کدام از آنها را یک نفر از زنهای ساکن در این محله در سال 1192 ه. ق وقف کرده اند. این مسجد یک مجتمع فرهنگی در دوره زندیه نیز معروف بوده است . همچنین بعلت وجود نگارهای زیبا و نقاشیهای ارزنده ای که دراین مسجد وجود داشته است به مسجد نقشینه معروف شده است.

دریاچه نمک : این دریاچه در کویر مرکزی ایران قرارگرفته است که در قسمتی از ان دریاچه نمک قرار گفته است .موقعیت خاص دریاچه مذکور و نحوه تشکیل چند ضلعیهای منظم لانه زنبوری نمک جاذبه های فراوانی ایچاد نموده است . دریاچه نمک در فاصله 55کیلومتری شمال شهر آران وبیدگل قرار دارد و از دیرباز جهت تامین نمک طعام مورد بهره برداری قرار گرفته است. یکی از جاذبه های فوق العاده جالب سیاحتی این منطقه است نحوه تشکیل چند ضلعیهای منظم با دیواره های کریستالی و بلورین در سطح دریاچه از چنان منظره چشم نوازی برخوردار است که چنانچه ؛ راه ارتباطی ان تا حدودی ساماندهی شود می تواند به یکی از پرجاذبه ترین مناطق سیاحتی تبدیل شود کما اینکه هم اکنون نیز صدها سیاح وجهانگرد داخلی  و خارجی بازدید می کنند. مضافا اینکه سایر مناظر کویری و گیاههای مختلفی که در اطراف آن می روید و بطور کلی از نظر اکوسیستم حائز اهمیت است بویژه آنکه موضوع حیات وحش در منطقه یاد شده و عنایت به این مطلب که در حواله نیمه دوم شهریورماه تا مهرماه گروهیی از پرندگان مهاجر بخصوص (فلامینگوها) به این منطقه روی می آروند منطقه یاد شده زیستگاه حیوانات مختلفی می باشد که در مجموع منطقه مورد نظر را بعنوان یکی از جاذبه های جامع سیاحتی مطرح می سازد.

مسجد جامع نوش آباد: این مسجد در داخل شهر نوش آباد  و با وسعت 1500 متر مربع بنا شده است . بنای تاریخی مسجد جامع نوش آباد یکی از بناهای دوره سلجوقی که درزمان صفویه مرمت و توسعه یافته است مناره آجری این مسجد در نوع خود بسیار جالب و دیدنی است (نماسازی سطح جانبی مناره ) با استفاده از آجر  معمار هنرمند آن با اختلاف سطح که بین آجرها ایجادنموده است باعث شده تا ‘آیه مبارکه العلم عنداله بخط بنائی و بسیار زیبا درهای چوبی مسجد نیز متعلق به دوره صفویه  ودارای کتیبه های خط ثلث مورخ به سال 1133ه. ق می باشد.

دشت کویر و بندریک: منطقه وسیعی در شمال شهر آران وبیدگل با تپه های حجیم و مرتفع ریگ(90 متر) یکی از جاذبه های بسیار جالب توریستی شهرستان آران وبیدگل می باشد دشت کویر و ویژگیها و خصوصیات منحصر به فرد درمورد کویر شمالی شهر آران وبیدگل وجود انواع گیاهان و بقایای قلعه ها و ساختمانهای قدیمی موجود وپرندگان مهاجر وبطور کلی منظره چشم انداز تپه های مرتفع ریگ یکی از جاذبه های بسیار جالب سیاحتی و گردشگری شهرستان آران وبیدگل است که مسیر یکی از راههای منشعب از جاده معروف ابریشم  و راه کاروانی قدیمی شمال به جنوب کشور نیز از این منطقه عبور کرده است

کاروانسرای شاه عباسی ابوزیدآباد: این قلعه که دارای ساختمانهای قرینه همدیگر و مستحکم و صد درصد قابل استفاده کار فرهنگی وسیاحتی است و در مرکز شهر ابوزیدآباد قرار دارد. بنای ساختمان به عصر صفویه وشاه عباس برمیگردد.

کوههای یخاب: در بخش کویرات شهرستان آران وبیدگل رشته کوههای یخاب وجود دارد که باعث شگفتی و تعجب است در قلب رشته کوههایی وجود دارد که در تابستان نیز هوای خشک وسردی دارد و دارای شکار (آهو) نیز میباشد.

 قلعه کرشاهی: این قلعه از خشت و گل ساخته شده است و هم اکنون از آثار برجای مانده از زمان قاجار است . این قلعه یکی از قلعه های مهم سردار حسین کاشی یکی از راهزنان  و یاغیان دوره رضاخان بوده و هنوز آثار گلوله های توپ در نبرد نیروهای دولتی و نیروهای سردار حسین کاشی در این قلعه برجای مانده است .