شعار روز جهانی جمعیت :"جمعیت هفت میلیارد نفری جهان"

 مادرجهانی زندگی میکنیم که سالیانه نزدیک به 85000مادردرآن به دلیل عوارض بارداری و زایمان ازبین میروند 99 % این مرگ ومیرها درکشورهای درحال توسعه وکشورهای فقیررخ میدهد.

-. اسفبارتراین است که90  % ازکودکان این مادران،اولین سالروزتولد خویش را نمی بینند وقبل ازاینکه به سن یکسالگی برسند می میرند

به خوبی روشن شده است که مادران با حاملگی های پرخطرکه درسنین زیر18 سالگی ویا بعد از35 سالگی حامله میشوند و زایمان میکنند، و همچنین مادرانی که فاصله بین بارداریهایشان کمتراز3 سال است،به خصوص اگرتعداد فرزندانشان بیش از4  نفرباشند، بیشتردرمعرض خطربوده و این برمرگ ومیرمادران به ویژه کودکان ونوزادان تاثیردارد.

توجه به فاصله گذاری وسلامت باروری میتواند تا  5% مرگ ومیرمادران(ناشی ازعوارض بارداری وزایمان)ونوزادان را کاهش دهد.

یکی از اصلی ترین محورهای برنامه های تنظیم خانواده در ایران، ارتقای سلامت مادر و کودک از طریق آگاهی رسانی به جامعه وتسهیل دسترسی به خدمات تنظیم خانواده دربخش های دولتی وخصوصی بوده است.

تنظیم خانواده مسئولیتی مشترک بین زن ومرد است ورعایت آن پنجره ای است به سوی سلامت، رفاه وآسایش شما، از اهداف برنامه بهداشت باروری درقالب تنظیم خانواده، پرهیز از تولد کودک ناخواسته، داشتن فرزند به تعداد دلخواه، تنظیم فواصل بارداری، اطلاع رسانی، آموزش و مشاوره به زوجین، آموزش در خصوص روابط جنسی وفرزند دارشدن، افزایش پوشش استفاده از روشهای مطمئن پیشگیری از بارداری وکاهش درصد بارداری ناخواسته است.

 تنظیم خانواده از راه های مختلفی می تواند سبب ارتقای سلامت مادر وکودک وجامعه شود. مهم ترین آنها عبارتند از:

توانمند کردن جامعه در زمینه محدود کردن بارداری ها به بهترین  دوره های سنی برای بارداری

• 
  ایجاد توانایی برای تصمیم گیری درباره تعداد بارداری ها و زایمان ها ومحدود کردن آنها.


• 
  پیشگیری ازاقدام به سقط


• 
  محدود کردن خطراتی که بارداری و زایمان می تواند درپی داشته باشد،

یکی از معضلات بهداشتی و اجتماعی درزمینه برنامه های تنظیم خانواده حاملگی های ناخواسته می باشد، حاملگی نا خواسته  اثر مستقیم بر افزایش مرگ و میر زنان دارد.  بارداریهای نا خواسته بارداری های پر خطری را تشکیل می دهند که متاسفانه مادر به دلیل نخواستن فرزند یا به سمت سقط مراجعه میکند (25 درصد )که عوارض زیادی را به دنبال دارد و حتی منجر به مرگ مادر و یا موارد دیگری از پارگی رحم و انواع جراحی های غیر ضروری خواهد شد و یا  از طرف دیگر این مادران به علت نا خواسته بودن بارداری تحت مراقبت های جدی دوران بارداری قرار نمی گیرند و همین موضوع میتواند عوارض جدی را برای مادر و نوزاد به دنبال داشته باشد.

در کشور ما علیرغم دسترسی آسان به وسایل پیشگیری از بارداری سالیانه حدود 400 تا 500 هزار حاملگی ناخواسته اتفاق می افتد که حدود 18.7 درصد حاملگی های نا خواسته همزمان با استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری بوده است و بیشترین روش پیشگیری از بارداری مورد استفاده در بارداری های ناخواسته روش کاندوم و منقطع می باشد.

 کاهش میزان حاملگی ناخواسته از طریق زیر امکان پذیر میباشد:

1- افزایش پوشش روشهایی با اثر بخشی بالا . مثل روشهای توبکتومی (بستن لوله در زنان )، وازکتومی(بستن لوله در مردان )، آمپولهای تزریقی وIUD

2- استفاده صحیح از روشهایی همچون انواع قرصها.

3- کاهش مصرف روشهایی که شکست بالایی دارند، مثل کاندوم، روش طبیعی

4- توجه خاص به خانمهای 15 تا 49 ساله همسرداری که دارای یکی از شرایط ذیل باشند وتشویق آنان به استفاده از روشهای پیشگیری از حاملگی:

الف) خانم هایی که حاملگی اخیرشان ناخواسته بوده وقبل از حاملگی اخیر از هیچ روش پیشگیری استفاده نکرده بودند.

ب) خانم هایی که درحال حاضر فرزند نمی خواهند وعلی رغم این مسئله از هیچ روش پیشگیری استفاده نمی کنند.

5-افزایش آگاهی زوجین به منظور استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری

6-افزایش مشارکت مردان در استفاده از روش های مدرن پیشگیری از بارداری مثل وازکتومی

7-استفاده صحیح از روش های اورژانس پیشگیری از بارداری

استفاده دقیق وموثر از روشهای تنظیم خانواده باعث کاهش چشمگیر مرگ و میر مادران گشته، و از تولد کودکانی که آینده ای نا بسامان خواهند داشت تا حد زیادی جلوگیری میکند. علاوه بر آن به زنان به عنوان نیمی از جامعه این فرصت را میدهد تا با پایان دادن به نگرانی از یک حاملگی ناخواسته و تعیین زمان بچه دار شدن فرصت بیشتری برای سرمایه گذاری در آموزش، کار، و دیگر فعالیت های اجتماعی داشته باشند.

 هدف از برنامه های کنترل جمعیت مبارزه با جمعیت نیست؛ برنامه ریزی برای رشد معقول آن است.